เมื่อมนุษย์มีหนวดที่ยาว เป็นปกติที่ต้องตัดแต่งทรงเพื่อความดูดีใช่ไหมแล้วอย่างนี้เจ้าเหมียวหน้าแบ๊วที่นั่งอยู่ข้างๆเรานั้นก็มีหนวดแถมยังมีหลายเส้นแล้วยาวอีกด้วยแหนะ มาให้ตัดซะดีๆ หยุ๊ด อย่าเพิ่งคว้ากรรไกรมาตัดหนวดของเจ้าแมวนะมาฟังความลับที่มนุษย์ไม่รู้เกี่ยวกับหนวดกันก่อน

หนวดแมวไม่ได้มีไว้แค่ทำให้แมวดูน่ารัก แต่ยังมีประโยชน์ต่อแมวอีกหลายประการ ตั้งแต่ทำหน้าที่เป็นเครื่องวัดระยะ ไปจนช่วยเรื่องการมองระยะใกล้ หนวดเป็นอวัยวะที่น่าทึ่งโดยแท้

หนวดเป็นอวัยวะที่โดดเด่นของร่างกายแมว แมวมีหนวดที่ไม่ได้เพียงแต่ทำให้แมวดูน่ารักน่าเอ็นดูและจั๊กจี๋เรายามมาอิงแอบ หนวดยังมีความสำคัญอีกไม่น้อย หนวดเป็นอวัยวะที่ไม่มีความใกล้เคียงกับเส้นขน (แม้จะดูคล้ายกันก็ตาม) แต่เป็นอุปกรณ์รับความรู้สึกที่ยอดเยี่ยม ทั้งยังไวต่อสิ่งกระตุ้นอย่างที่สุด

คุณอาจสงสัยว่าทำไมแมวถึงมีหนวด และต้องการทราบเพิ่มเติมเกี่ยวกับระบบตรวจจับวัตถุเคลื่อนที่หรือเรดาห์ส่วนตัวอันแสนพิเศษนี้ หนวดมีวิธีการทำงานและช่วยนำทางแมวในที่มืดได้อย่างไร พบกับทุกคำตอบได้ที่นี่

ทำไมแมวถึงมีหนวด

หนวดของแมวมีประโยชน์สารพัด แต่ที่สำคัญที่สุดที่แมวมีหนวดเห็นจะเป็นการทำหน้าที่เป็นอุปกรณ์รับความรู้สึก ชื่ออย่างเป็นทางการของหนวดคือ ‘Vibrissae’ มาจากคำภาษาละติน ‘Vibrio’ ที่แปลว่า ‘สั่นสะเทือน’ รูขุมขนของหนวดเต็มไปด้วยเส้นประสาท และส่วนปลายหนวดก็มีอวัยวะรับความรู้สึก หรือที่เรียกว่า ปลายประสาทรับรู้อากัปกิริยา (Proprioceptor) เมื่อทำงานร่วมกันแล้ว หนวดจะไวต่อการสั่นสะเทือนและการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ในสภาพแวดล้อมอย่างเหลือเชื่อ โดยแมวใช้หนวดของตัวเองเป็นประสาทสัมผัสเพิ่มเติมในการทำความเข้าใจโลกใบนี้

นอกจากนี้ หนวดของแมวยังฝังอยู่ในร่างกายลึกกว่าเส้นขนทั่วไป โดยเชื่อมต่อกับระบบกล้ามเนื้อและระบบประสาท ลักษณะทางกายวิภาคเช่นนี้เองที่ทำให้หนวดสามารถส่งสารเกี่ยวกับการรับความรู้สึกในสภาพแวดล้อมไปยังสมองของแมว ส่งผลให้แมวเป็นนักสำรวจที่ชาญฉลาด!

และด้วยความพิเศษของหนวดเช่นนี้ เราจึงรวบรวม 10 อันดับแรกของเคล็ดลับน่ารู้เกี่ยวกับอวัยว

1. หนวดไม่ได้อยู่แค่บนใบหน้า

คุณอาจคิดว่าแมวมีหนวดจำกัดอยู่แค่บริเวณรอบ ๆ จมูก แต่จริง ๆ แล้ว หนวดของแมวขึ้นที่บริเวณเหนือดวงตา ใบหู กราม และขาหน้าของแมวด้วย

หนวดที่ขาหน้า (บริเวณหลังเท้า) ส่งผลให้แมวเป็นนักล่าที่เก่งฉกาจ โดยเป็นสิ่งที่ช่วยระบุการเคลื่อนไหวของเหยื่อ

2. หนวดแต่ละข้างมีจำนวนเท่ากัน

หนวดของแมวมีจำนวนคู่ โดยมีทั้งหมด 24 เส้นอยู่บริเวณริมฝีปากบนทั้งสองข้าง แบ่งออกเป็นข้างละ 12 เส้นที่กระจายตัวเท่า ๆ กันเพื่อกะประมาณสภาพแวดล้อมได้อย่างแม่นยำ

3. เป็นสายวัดในตัว

คุณคงเคยเห็นแมวยื่นหัวออกไปข้างหน้าก่อนส่วนอื่นของร่างกาย นั่นเป็นเพราะหนวดของแมวทำหน้าที่เป็นไม้บรรทัดในตัว และความยาวของหนวดครอบคลุมความกว้างของลำตัว ช่วยให้แมววัดขนาดของพื้นที่ได้เป็นอย่างดีว่ากว้างหรือแคบเพียงใด

4. เป็นเครื่องวัดความสั่นสะเทือน

หนวดของแมวรับรู้แรงสั่นสะเทือนในอากาศได้ จึงมีประโยชน์อย่างมากในการวัดระยะทางหรือไล่ล่าเหยื่อ นอกจากนี้ยังสามารถตรวจจับความเปลี่ยนแปลงในอากาศ ช่วยให้แมวรับรู้ถึงภยันตรายที่ใกล้เข้ามาเสมือนเป็นเรดาห์ส่วนตัวเลยทีเดียว

5. ช่วยการมองเห็นระยะใกล้

คุณอาจแปลกใจถ้าทราบว่าแมวมองภาพระยะใกล้ได้ไม่ดีนัก และการมองวัตถุตรงหน้าที่ใกล้กว่า 30 ซม. ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับแมว แมวใช้หนวดเป็นเครื่องนำทาง เมื่อหนวดสัมผัสกับวัตถุ แมวจะรู้ได้ว่าวัตถุอยู่ตรงไหน มีขนาดเท่าไหร่ และลักษณะพื้นผิวเป็นอย่างไร

6. แมวมีหนวดเป็นอุปกรณ์ช่วยในการมองเห็นตอนกลางคืน

หากคุณสงสัยว่าแมวเคลื่อนไหวไปมาในที่มืดโดยไม่ชนสิ่งของต่าง ๆ ได้อย่างไร ส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะหนวดนั่นเอง การเคลื่อนไหวของอากาศในแต่ละห้องแตกต่างกันขึ้นอยู่กับการจัดวางเฟอร์นิเจอร์ หนวดอัจฉริยะนี้จะตรวจจับตำแหน่งของเฟอร์นิเจอร์และข้าวของในห้องแล้วส่งข้อมูลไปยังสมอง เยี่ยมไปเลยใช่ไหมล่ะ! ความสามารถพิเศษนี้บวกกับการที่ แมวมองเห็นภาพกลางคืนได้ดีกว่ามนุษย์มาก แมวจึงเคลื่อนไหวในที่มืดได้ดีกว่าเจ้าของ

7. หนวดบอกความรู้สึกของแมวได้

นอกจากนี้ หนวดยังช่วยให้เราเข้าใจอารมณ์หรือ พฤติกรรมของแมว ได้อีกด้วย หากแมวทำหนวดแข็งเกร็งและขยับเข้าหาใบหน้าแสดงว่าแมวรู้สึกถูกคุกคาม แต่หากหนวดมีท่าทีผ่อนคลายแสดงว่ามีความสุขและพึงพอใจ แต่หากสังเกตเห็นหนวดโน้มไปข้างหน้า แมวอาจกำลังสนใจหรืออยากรู้อยากเห็นในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง

8. แมวมีหนวดไว้ช่วยปกป้องร่างกาย

นอกจากนี้ หนวดยังมีหน้าที่ปกป้องบริเวณที่อ่อนไหวของร่างกายจากอันตรายหรือการบาดเจ็บ หนวดรอบดวงตาไวต่อสัมผัสที่แม้จะแผ่วเบาที่สุด เช่น ฝุ่นผงเล็ก ๆ และแมวจะสั่นหัวหรือกะพริบตาให้หลุดออกมา นอกจากนี้ เมื่อแมวออกไปสำรวจโลกภายนอก หนวดของแมวจะตรวจจับของมีคมเป็นอันดับแรกเพื่อปกป้องดวงตาและใบหน้าเป็นพิเศษ 

9. หนวดเปลี่ยนสีได้

หนวดเป็นเครื่องบ่งบอกสัญญาณแห่งวัย เช่นเดียวกับผมของคนที่เปลี่ยนเป็นสีเทาเมื่ออายุมากขึ้น หนวดสีขาวราวหิมะอาจเปลี่ยนเป็นสีเทาเข้มหรือแม้แต่สีดำ แต่ก็ไม่ได้เกิดขึ้นเสมอไป

10. ห้ามตัดหนวดเป็นอันขาด

ขอย้ำว่าห้ามตัดหนวดของแมวเด็ดขาด ด้วยเหตุผลนานัปการที่กล่าวมาข้างต้น หากคุณตัดหรือเล็มหนวดของแมวออก แมวจะงุนงงสับสนและหวาดกลัวเพราะไม่สามารถกะระยะหรือรับรู้สภาพแวดล้อมของตน แต่หากหนวดของเขาร่วงเองสักเส้นสองเส้นก็ไม่ต้องวิตกไปเพราะเรดาห์วิเศษนี้งอกใหม่ได้

มหัศจรรย์บนใบหน้าแมวมาให้คุณ

เมื่อมนุษย์มีหนวดที่ยาว เป็นปกติที่ต้องตัดแต่งทรงเพื่อความดูดีใช่ไหมคะแล้วอย่างนี้เจ้าเหมียวหน้าแบ๊วที่นั่งอยู่ข้างๆเรานั้นก็มีหนวดแถมยังมีหลายเส้นแล้วยาวอีกด้วยแหนะ มาให้ตัดซะดีๆ หยุ๊ดดดค่ะ!! อย่าเพิ่งคว้ากรรไกรมาตัดหนวดของเจ้าแมวนะมาฟังความลับที่มนุษย์ไม่รู้เกี่ยวกับหนวดกันก่อน

หนวดทำหน้าที่ GPS ส่วนตัว เวลาที่แมวเอาหนวดไปสัมผัสสิ่งของบริเวณรอบๆนั้นแมวจะสามารถรู้ได้ทันที่ว่าที่นี่คือที่ไหนโดยที่ไม่ต้องเปิด Gps นำทางเลยแค่มีหนวดคู่ใจก็เพียงพอ ถ้าใครตัดหนวดมีหวังคงหลงทางกลับบ้านไม่ถูกแน่ๆ
หนวดเหมือนเเว่นตาที่มีเซ็นเซอร์สุดพิเศษ หนวดมีเส้นประสาทที่ไวต่อการสัมผัสจึงทำให้มองเห็นสิ่งต่างๆในยามค่ำคืนได้ชัดเจนมากขึ้น และยังช่วยบอกตำแหน่งสิ่งกีดขวางถึงแม้จะมองไม่เห็นอีกด้วย
สื่ออารมณ์ผ่านหนวด สังเกตุอารมณ์ของน้องได้ง่ายๆจากหนวดถ้าหากหนวดแนบไปกับแก้มนั้นหมายความว่าน้องกำลังอารมณ์ไม่ดี หรือมีกำลังโดนคุกคามและที่พร้อมจะวางมวยแต่ถ้าหากชี้ออกด้านข้างปกติแปลว่า อารมณ์ดี มีความสุขเลยแหละมนุด
รับความรู้สึกได้ไว หากเราเผลอเอามือไปโดนที่หนวดน้องปฏิกิริยาของน้องจะรีบเบือนหน้าหนีทันที เพราะว่าศูนย์รวมเส้นประสาทอยู่ที่หนวดนั่นเอง เพราะฉะนั้นอย่าเผลอไปดึงหนวดนะคะนอกจากน้องจะเจ็บแล้วอาจจะส่งผลอันตรายต่อแมวได้อีกด้วย

ทาสแมวทั้งหลาย หนวดนั้นไม่เหมือนกับหนวดของคนเราถือเป็นอวัยวะอย่างหนึ่งที่สำคัญมากๆในการใช้ชีวิตถ้าหากไปตัด แมวจะเหมือนตาบอดและไร้การทรงตัวการดำเนินชีวิตทุกอย่างจะผิดเพี้ยนไปหมด เจ้าเหมียวเลยฝากเรามาบอกว่า ห้ามตัดหนวด เด็ดขาด ไม่งั้นเจอยันต์ 5 แถวแน่นอนทาส

บทความน่าสนใจ 10 สายพันธุ์แมวที่ทาสมือใหม่ควรรู้

อ้างอิงข้อมูลจาก

https://www.thonglorpet.com/th/diary

https://www.purina.co.th/articles/cats

https://www.matchicat.com